Rolan Bart

Rolan Bart (1915 – 1980) bio je francuski teoretičar književnosti, filozof, književni kritičar, ključna figura francuske semiologije i strukturalizma od 1950-ih do 1970-ih. Izvršio je snažan uticaj na razvoj strukturalizma, semiotike, egzistencijalizma, marksizma, antropologije i poststrukturalizma. Kao semiolog i esejista, razvio je jedinstvenu kritičku misao, u stalnom dijalogu sa pluralizmom teoretskih diskursa i intelektualnih pokreta svoga vremena.

Studirao je na Sorboni od 1935. do 1939. godine, nakon čega je pohađao studije filologije. Rane šezdesete proveo je istražujući semiotiku i strukturalizam i kritikujući postojeće tradicionalne akademske poglede književne kritike. Tekstovi koje je pisao za levičarski časopis Combat, objavljeni 1953. u knjizi Le degré zéro de l’écriture, ubrzo su postali manifest “nove kritike” koja se bavi imanentnom logikom teksta. Njegov najčuveniji esej Smrt autora (1967) jedan je od osnovnih prelaznih radova u istraživanju logike strukturalističke misli. Književnu kritiku je zadužio razvijanjem pojmova tekstualnosti i književničke neutralnosti. Od 1977. Bart je bio predavač na Katedri za književnu semiologiju na Kolež de Fransu u Parizu.

Na srpski su prevedena mnoga Bartova dela od kojih treba izdvojiti: Književnost, mitologija, semiologija (Nolit, 1971), Zadovoljstvo u tekstu (Gradina, 1975), Carstvo znakova (August Cesarec, 1989), Rolan Bart po Rolanu Bartu (Svetovi, 1992), Svetla komora: nota o fotografiji (Rad, 1994), Fragmenti ljubavnog govora (Karpos, 2011), Elementi semiologije (Biblioteka XX vek, 2015). Fakultet za medije i komunikacije je 2017. godine objavio Bartovo Pismo Antonioniju. a u pripremi je i njegov esej Izlazeći iz bioskopa.